Sốt vàng được xem là bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Bệnh này nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như suy thận, suy gan, vàng da, mê sảng, hôn mê. Vậy sốt vàng là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị như thế nào? Câu trả lời sẽ có ở bài viết dưới đây.
1. Sốt vàng là bệnh gì?
Sốt vàng hay còn gọi là sốt vàng da là do siêu vi trùng thuộc họ Flaviviridae gây ra. Vi rút sốt vàng da được tìm thấy ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Châu Phi và Nam Mỹ. Sốt vàng là một dạng bệnh khá nguy hiểm vì khi truyền sang người, vi rút gây sốt vàng có thể gây tổn hại cho gan và cơ quan nội tạng khác, thậm chí gây tử vong cao.
Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có 200.000 trường hợp bệnh sốt vàng trên toàn thế giới mỗi năm, dẫn đến 30.000 trường hợp tử vong. Sốt vàng dường như đang tăng lên trên toàn cầu, do khả năng miễn dịch của người dân bị giảm, nạn phá rừng, biến đổi khí hậu và đô thị hóa tốc độ cao.
2. Nguyên nhân và đường lây truyền của sốt vàng
Nguyên nhân và đường lây truyền của sốt vàng là do muỗi đốt và hút máu người và động vật nhiễm bệnh, sau đó đốt, hút máu và truyền vi rút cho người lành. Loài muỗi Aedes được coi là véc tơ chính của vi rút sốt vàng, đồng thời cũng là ổ chứa mầm bệnh.
Loài muỗi Aedes aegypti sống gần người, ưa thích đốt và hút máu người, song cũng có thể đốt động vật. Muỗi thường sinh sản ở những ổ nước sạch và phát triển mạnh nhất vào mùa mưa, nhiệt độ trung bình tháng trên 200C.
Con người không thể truyền bệnh sốt vàng trực tiếp cho nhau qua thông qua tiếp xúc thông thường, các vật dụng thường ngày, nhưng có thể truyền bệnh trực tiếp vào máu thông qua kim tiêm.
3. Dấu hiệu nhận biết cơ bản khi bị bệnh sốt vàng
Sau khi xâm nhập vào cơ thể, vi rút sốt vàng da ủ bệnh từ 3 đến 6 ngày. Triệu chứng lúc này sẽ là sốt, đau cơ, đặc biệt là đau lưng, nhức đầu, chán ăn, buồn nôn hoặc nôn. Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng sẽ giảm dần sau 3 đến 4 ngày.
Tuy nhiên, ở một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân sẽ bước sang giai đoạn nặng hơn trong vòng 24 giờ sau khi hồi phục từ những triệu chứng giai đoạn đầu. Bệnh nhân sốt cao, một số cơ quan có thể bị ảnh hưởng, thường là gan và thận. Trong giai đoạn này, người bệnh có khả năng bị vàng da (vàng da, mắt), nước tiểu sẫm màu, đau bụng kèm theo nôn mửa, có thể chảy máu từ miệng, mũi, mắt hoặc dạ dày. Một nửa số bệnh nhân tiến triển đến giai đoạn nặng tử vong trong vòng 7 - 10 ngày.
Bệnh sốt vàng da nặng có thể gây chết người. Do đó, tất cả những người có các triệu chứng sốt vàng da cần đến ngay các trung tâm y tế để được thăm khám và chăm sóc sức khỏe.
4. Phương pháp chẩn đoán bệnh sốt vàng
Chẩn đoán bệnh sốt vàng da dựa trên các dấu hiệu và triệu chứng có thể khó khăn bởi vì dấu hiệu ban đầu và các triệu chứng của nó có thể dễ dàng nhầm lẫn với các bệnh khác như sốt rét, sốt thương hàn và sốt xuất huyết.
Do đó, để chẩn đoán sốt vàng da, bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố dịch tễ ( sống, du lịch hoặc đến làm việc tại các khu vực lưu hành bệnh như Châu Phi, Nam Mỹ,..), triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng ( mô tả trên) và các xét nghiệm chẩn đoán căn nguyên virus.
Các xét nghiệm chẩn đoán căn nguyên vi rút bao gồm:
+ Xét nghiệm huyết thanh học: phát hiện kháng thể IgM đặc hiệu với vi rút gây bệnh bằng kỹ thuật ELISA.
+ Xét nghiệm PCR RNA vi rút: bệnh phẩm thường được sử dụng là máu hoặc mô cơ quan khác, nhằm phát hiện vật chất di truyền RNA của vi rút.
+ Nuôi cấy và phân lập vi rút: tế bào vật chủ thường dùng là cơ thể muỗi hoặc tế bào động vật có vú, … Vi rút có thể được phát hiện sớm trong những ngày đầu của bệnh, ngay cả khi người bệnh chưa có biểu hiện vàng da trên lâm sàng.
5. Phương pháp điều trị bệnh sốt vàng
Bệnh sốt vàng hiện chưa có thuốc đặc trị, vì vậy phương pháp điều trị được sử dụng phổ biến hiện nay là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng.
Các biện pháp điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng bao gồm: Cho người bệnh nghỉ ngơi tuyệt đối; hạ sốt bằng paracetamol liều 10 – 15 mg/kg/ lần khi sốt từ 38,5 độ C, mỗi lần cách nhau từ 4 – 6 tiếng; điều chỉnh rối loạn điện giải; đảm bảo thăng bằng – kiềm toan; hỗ trợ hô hấp; đảm bảo chế độ dinh dưỡng; truyền các chế phẩm máu khi có chỉ định như tiểu cầu, huyết tương tươi đông lạnh;
Đối với những trường hợp có triệu chứng nặng, cần chuyển người bệnh đến các đơn vị hồi sức tích cực, bởi nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
6. Biện pháp phòng tránh bệnh sốt vàng
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy sử dụng vắc xin phòng bệnh sốt vàng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất và cho miễn dịch suốt đời. Vắc xin bệnh sốt vàng được khuyến khích đối với người từ 9 tháng tuổi trở lên đi đến hoặc sinh sống tại các khu vực có nguy cơ truyền vi rút sốt vàng.
Vắc sin phòng bệnh sốt vàng thường sử dụng là vắc xin 17D sống, giảm độc lực, an toàn cao, chế tạo từ phôi gà. Chống chỉ định dùng vắc xin sốt vàng 17D áp dụng như đối với các vắc xin sống, giảm độc lực. Vắc xin vẫn có thể sử dụng cho người đã nhiễm HIV chưa chuyển thành AIDS.
Ngoài ra, một số biện phòng bệnh sốt vàng hiện nay được khuyến cáo đó là ngăn chặn muỗi và phòng tránh muỗi đốt; diệt lăng quăng, diệt muỗi và phòng tránh bị muỗi đốt.
Để ngăn chặn muỗi sinh sôi và phát triển, mỗi gia đình cần đậy kín các dụng cụ chứa nước, lật úp các vật dụng không sử dụng có khả năng đọng nước; súc rửa vật chứa nước, thay nước bình hoa mỗi tuần; loại bỏ và thu gom phế thải xung quanh nhà.
Mọi người có thể tránh bị muỗi đốt bằng các cách như sử dụng các loại kem, thuốc xịt chống muỗi, mặc quần áo dài tay; ngủ mùng cả ban ngày lẫn ban ban đêm,…Ngoài ra, mỗi gia đình có thể sử dụng các bình xịt để diệt muỗi và phối hợp với hoạt động phun hóa chất diệt muỗi của ngành y tế. Bên cạnh đó cũng có thể lắp đặt cửa lưới chống muỗi nhằm ngăn chặn muỗi xâm nhập vào nhà, nơi làm việc.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh sốt vàng, hy vọng nó sẽ giúp bản hiểu rõ hơn về căn bệnh này cũng như có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả, trong đó lắp đặt cửa lưới chống muỗi là giải pháp mang lại hiệu quả nhất. Nếu quý khách hàng đang có nhu cầu lắp cửa lưới chống muỗi thì hãy liên hệ trực tiếp đến luoihoaphat.vn.
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI & NỘI THẤT HÒA PHÁT
VPGD: Phòng 1105 - Tòa CT2 - C14 Bộ Công An - Tố Hữu - Hà Đông - Tp Hà Nội
Tel: 0969805626 / Phone: 0969 805 626
Website: https://luoihoaphat.vn/
Kết nối Fanpage: https://www.facebook.com/luoichongcontrunghoaphat/
8h00 - 18h00
